Tại sao NASA muốn xây lò phản ứng hạt nhân trên Mặt trăng?

NASA và Bộ Năng lượng Hoa Kỳ đang chờ các cơ quan có thẩm quyền chấp thuận đề xuất xây một nhà máy năng lượng Mặt trời trên Mặt trăng và sao Hỏa, phục vụ những dự án khám phá không gian trong tương lai. Đầu tiên, họ muốn xây dựng một hệ thống năng lượng phân hạch trên bề mặt Mặt trăng, sau đó sẽ là hệ thống hỗ trợ du hành không gian, bãi đáp và lò phản ứng. NASA mong muốn có một hệ thống vận hành ổn định vào năm 2026 nhằm hậu thuẫn những dự án sắp tới.

Anthony Calomino, trưởng nhóm công nghệ hạt nhân của NASA nói rằng kế hoạch của họ là phát triển hệ thống cung cấp năng lượng bề mặt thuộc có công suất 10 kilowatt; họ mong muốn hệ thống sẽ chứng minh được thực lực của mình vào cuối thập kỷ này. Cơ sở năng lượng sẽ được sản xuất và lắp ráp tại Trái đất, sẽ chỉ lên Mặt trăng khi vượt qua bài thử nghiệm gắt gao và hoạt động ổn định.

Nhà máy năng lượng hạt nhân tại Bỉ.

Ông Calomino nói phòng thí nghiệm của họ đã nêu yêu cầu cung cấp thông tin dự án nhằm câu kéo sự chú ý của các ngành công nghiệp và mong muốn nhận thêm về các thiết kế tối ưu hơn. Tính tới thời điểm hiện tại, họ đã nhận tổng cộng 22 lời hồi đáp từ các công ty lớn nhỏ, tất cả đều tới từ mảng hàng không vũ trụ, năng lượng hạt nhân và chuyển dạng năng lượng.

Họ không công bố tên của những công ty trên, chỉ nói rằng họ đều có chuyên môn cao, đều cung cấp những công ty thiết yếu cho dự án này. Calimino nói thêm về kế hoạch hợp tác giữa NASA và Bộ Năng lượng nhằm tìm một doanh nghiệp có thể cung cấp công nghệ phân hạch hạt nhân hiệu quả. Chưa rõ giá trị của hợp đồng này là bao nhiêu.

Lò phản ứng ngoài Trái đất liệu có đủ an toàn?

Với đại đa số quần chúng, ý tưởng này nghe chừng rất mạo hiểm. Nhưng trong nhận định của Andre Crabtree, nhà sáng lập trung tâm tuyển dụng nhân lực cho ngành năng lượng hạt nhân, về những thứ đáng lo ngại với một “lò hạt nhân không gian”, yếu tố an toàn không nằm trong danh sách đó.

“Năng lượng hạt nhân đã từng được đưa lên không gian nhiều lần rồi”, ông Crabtree nói. “Năng lượng nguyên tử đã có trên Mặt trăng từ tháng Mười một năm 1969, khi tàu Apollo 12 duy trì thành công trạng thái ổn định trong nhiều điều kiện nhiệt độ khác nhau. Chính Apollo 12 đánh dấu mốc lần đầu tiên hệ thống năng lượng điện hạt nhân hoạt động được trên Mặt trăng”.

Bạn cũng không cần phải lo lắng tới yếu tố ô nhiễm. Gần như toàn bộ các sứ mệnh thám hiểm Vũ trụ nhân loại từng thực hiện đều sử dụng máy phát nhiệt điện đồng vị phóng xạ, với nguồn điện là đồng vị Plutonium-238 - thứ vốn vẫn được gọi là “con ngựa thồ của chương trình không gian”. Plutonium-238 bắn phóng xạ nhanh hơn ít nhất 250 lần plutonium dùng trong chế tạo bom hạt nhân. Khi nguyên tử phân rã, chúng phóng ra hạt alpha - từng cụm nhỏ các hạt hạt nhân - với lượng năng lượng rất lớn. Đó chính là nguồn nhiệt và nguồn năng lượng vận hành các thiết bị có trên tàu khảo sát bề mặt hành tinh cũng như các tàu thăm dò hành tinh từ trên quỹ đạo.

Hình minh họa căn cứ sao Hỏa trong tương lai.

Theo lời giáo sư Jose Morey, chuyên gia y tế công tác tại Liberty BioSecurity, thì một tai nạn nhà máy hạt nhân trên Mặt trăng không ảnh hưởng nhiều tới Trái đất, nhờ có lớp khí quyển vốn bảo vệ được Đất Mẹ khỏi những bức xạ xấu tới từ ngoài không gian. 

Dù dự án mới đang trong giai đoạn đầu, nó vẫn mở ra cơ hội cho ngành năng lượng hạt nhân khai phá chân trời mới. Bản thân công nghệ hạt nhân vẫn gây nhiều tranh cãi, nhưng giáo sư Morey tin vào những cơ sở vững chẳng đẩy mạnh nỗ lực khám phá không gian của nước Mỹ.

“Năng lượng hạt nhân vẫn luôn tồn tại ở dạng sạch và cực kỳ hiệu quả”, giáo sư Morey nhận định. “Thực tế, nó sẽ là yếu tố then chốt trong việc khám phá không gian, và quan trọng hơn, cho phép nhân loại trở thành giống loài liên hành tinh. Buổi bình minh mới của khám phá không gian sẽ khơi lại tiềm năng của ngành năng lượng hạt nhân cho tới khi ta tìm được một nguồn năng lượng khác sạch và hiệu quả hơn nữa”.